نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

• سعید گازرانی ¹
• رضا امینی ²

¹ عضو هیات علمی و استادیار علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

² دانش آموخته دوره کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

چکیده

در دوره قاجار و در آستانه انقلاب مشروطه، از یک سو شاهد برقراری ارتباطات گسترده‏ میان ایران و غرب و از سوی دیگر نظاره‏گر شکل‏گیری نیروی اجتماعی نوظهوری هستیم که به‏تدریج با نیروهای سنت گرا به چالش برمی‏خیزد. این گروه که روشنفکر نوگرا بودند، نقش مهمی در پیدایش افکار اصلاحی در جامعه و وقوع انقلاب مشروطه داشتند. بدین‌سبب در نوشته حاضر ابتدا مدرنیته و پیشینه تاریخی آن در ایران بررسی می‌شود، و آنگاه مواضع دو تن از مهمترین روشنفکران غیردینی یعنی میرزافتحعلی آخوندزاده و میرزا ملکم‌خان ناظم‌الدوله نسبت به مدرنیته و مذهب مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد.

کلیدواژه‌ها

• سنت
• تجدد
• مدرنیته
• مشروطه
• مذهب
• روشنفکر
• نقد اجتماعی